En opeens was alles waardeloos geworden. Niet dat je er niets meer mee kon maar de waarde als in prijs was weg, gewoon opgelost in het niets. Waar je een paar dagen geleden nog een fortuin neer moest tellen kon je nu gewoon bestellen en binnen korte tijd werd het afgeleverd, het bedrag op de rekening: nul.
De buurman had net een nieuwe auto besteld, zo'n glimmend geval en de prijs was weer hetzelfde, nul. Vele buurmannen moesten er nog aan wennen dat het niet meer belangrijk was in wat voor auto je reed, je kon elke bestellen die je wilde en daarmee was het ego-verlengstuk verworden tot een simpel gebruiksvoorwerp, verschillende modellen, dat wel, maar allemaal even duur of goedkoop zo je wil, nul.
Ook de supermarkten hadden een transformatie ondergaan, in plaats van schreeuwende aanbiedingen die prijsgerelateerd waren werd nu de focus gelegd op kwaliteit, voedingswaarde en duurzaamheid. Plastic verpakkingen waren verdwenen evenals de kunstmatige toevoegingen, chagrijnige ik-zit-hier-voor-het-geld cassières hadden plaatsgemaakt voor behulpzame mensen die je graag vertelden over en lieten proeven van wat je graag wou hebben. En als je dan iets nam was de prijs weer hetzelfde, nul. De volle boodschappenkarren met de laatste stunter-de-stuntaanbieding hadden plaatsgemaakt voor afgewogen hoeveelheden zaken die je echt wou hebben.
Keuzes werden niet meer gemaakt vanuit de portemonnee maar vanuit een daadwerkelijke wens en behoefte. Onderdoen voor een ander was geen issue meer en de beschikbaarheid van kwalitatief steeds betere en duurzame goederen maakte dat de waarde niet aan de goederen zelf werd gehangen maar aan hetgeen ze brachten.
De waarde lag niet meer in het product zelf maar in de idee erachter, een idee dat een praktische waarde vertegenwoordigde. De vraag naar wat nou de werkelijke behoefte is kwam bovendrijven samen met ideeën hoe deze te verwezenlijken. Wanneer er onbeperkt te kiezen valt zal slechts het beste goed genoeg zijn en dat deed alle inferieure producten verdwijnen, er was gewoonweg geen behoefte aan. De werkelijke waarde kwam te liggen in de ontwikkeling en implementatie van goederen waar daadwerkelijk behoefte aan was, waardering voor het menselijk vernuft. De mens gewaardeerd voor de wijze waarop hij de werkelijke behoeften van zichzelf of een ander kan bevredigen zonder te vervallen in concessies aan kwaliteit.
Een sprookje of een wijze van leven die slechts moeilijk voorstelbaar is?
Vanuit een perspectief van schaarste is het slechts een sprookje, de idee van schaarste leidt tot het creëren van een verdeelsleutel en een goede positie kan dan slechts bevochten worden. Zoveel mogelijk voor zo weinig mogelijk is dan het devies en dat is dan ook onze huidige staat. Gefingeerde schaarste als verdelend zwaard.
Gefingeerde schaarste vanwege de huidige focus op waarde uitgedrukt in prijs, zonder prijs was er slechts schaarste aan producten en hier stuiten we op iets interessants. Vele fabrieken zijn ordergestuurd wat inhoudt dat de capaciteit aangepast wordt aan datgene dat verkocht kan worden. Het verschil tussen de hoeveelheid bestellingen wanneer het verkocht wordt tegen een bepaalde prijs en de hoeveelheid bestellingen die geplaatst worden wanneer de prijs geen issue is, is aanzienlijk. Sommige fabrieken zullen het vele malen drukker krijgen vanwege de werkelijke behoefte en velen zullen de deuren moeten sluiten omdat er geen werkelijke behoefte aan het product of haar kwaliteit bestaat. Uiteindelijk wordt nog slechts geproduceerd waar werkelijk behoefte aan is.
Voor sommige producten zal een wachtlijst gaan ontstaan omdat het vanwege de grote vraag niet snel genoeg geproduceerd kan worden. Vergaande automatisering zou deze fabriek kunnen brengen tot een verhoogde output. Wanneer automatisering van het proces als speerpunt genomen wordt blijkt dat de hoeveelheid mensenwerk per product af kan nemen tot bijna nul, dit geldt voor alle facetten van grondstofwinning en recycling tot transport.
Niet zo snel hoor ik in sommige hersens kraken, zijn we een machine aan het maken? Jawel, een productiemachine die ons voorziet in onze werkelijke behoeften, een machine die eerst nog door velen bediend moet worden maar door automatisering uiteindelijk met steeds minder mensarbeid toe kan waardoor er meer zogenaamde vrije tijd ontstaat. Meebouwen kan en wordt gewaardeerd.
We lopen vooralsnog tegen een werkelijke schaarste aan, de beschikbaarheid van het product waar behoefte aan is. Deze schaarste is echter niet oneindig en kan vrij eenvoudig opgelost worden door de productie van dat goed te verhogen, mensenwerk in de eerste aanleg dat zou kunnen leiden tot een geautomatiseerd proces dat de mensen weer vrij maakt van werk.
Een kleine blik op de bottlenecks in dit verhaaltje leert dat slechts energie een beperking is, menselijke energie en de energie die we al kennen. Energie wil niets meer zeggen dan een potentieel om arbeid te verrichten, of dat nu door mensen of machines wordt gedaan maakt daarmee niet zoveel uit. Het vervangen van menselijke energie in de productie door mechanische energie biedt een vorm van vrijheid aan mensen om die energielevering over te laten aan machinerie. Initieel kost het menselijke energie om de meest efficiënte wijze van productie te vinden en haar te automatiseren, daarna kan ervan geprofiteerd worden. Initiële arbeid met het doel haar overbodig te maken of om haar uit te laten voeren door liefhebbers die graag hun werk delen.
Vrije beschikbaarheid van machines, automatiseringscomponenten en expertise kan dit proces zeer snel plaats laten vinden. Waar aanschaf van machines nu veelal een bottleneck is door de hoge prijs vervalt dit issue per direct en kan de focus op efficiency gelegd worden in plaats van op economisch rendement. Het einddoel van volledige uitschakeling van menselijke arbeid en toch een hoge output van producten waar werkelijk behoefte aan is creËert menselijke werkloosheid of vrijheid zo je wil.
Er is geen winst, slechts een output van producten. Reserves, investeringen et cetera zijn overbodig, administratie ook, er worden slechts producten gemaakt, het werkelijke doel. Het enige dat nodig was en in zeer beperkte schaal nog is, is een aantal mensen om het proces op te zetten, te automatiseren en in goede banen te leiden. Menselijk vernuft ten behoeve van mensen, intelligentie en inzicht ingezet om werkelijke behoeften te bevredigen en waardering voor het resultaat uit die inspanning.
Werken voor geld is verleden tijd, zorg verlenen voor geld ook. Slechts de werkelijke behoefte en haar invulling telt. Kunnen geven omdat je weet dat het goed terecht komt. Een andere wijze van denken, doelen en prioriteiten vergt misschien een initiële investering in wat vrije tijd, zou het het waard zijn?