De -ismes van deze wereld, veel gebruikt, vaak minder begrepen en wellicht totaal overbodig.

Wat zijn het eigenlijk die ismes? Je komt ze overal tegen, van kapitalisme, corporatisme, liberalisme, communisme, socialisme, platonisme, boedhisme tot hollandisme, hedonisme, realisme, idealisme en anarchisme.

Veelal wordt een -isme gebruikt om een bepaalde stroming, systeem of denkbeeld aan te duiden, het kaderen van een deel van het geheel waarbinnen gedacht wordt, een denkraam.

Een classificering van het geheel in onderscheidende of deels overlappende stukjes is natuurlijk in zijn geheel niet erg, het maakt het duidelijk waar we het over hebben zonder daar iedere keer opnieuw een uitleg aan te hoeven geven. Een begrip bij communicatie tussen de communicatiepartners maakt veel duidelijk.

Er ontstaan wat probleempjes zodra een uitdrukkingsvorm van het -isme gebruikt wordt, de uitgang -ist, als in ik ben of jij bent ….-ist.

Waar het enkel wil zeggen dat een deel van een persoonlijk denkkader overeenkomt met een geheel of gedeeltelijke definitie van het -isme, wordt het door verpersoonlijking vaak leidend. Het hokje of kader is de leidraad geworden, niet het oorspronkelijke individuele gedachtenspectrum waar het -isme een deel van uitmaakt.

Zo vroeg mogelijk moeten we gaan beslissen wat we zijn, wat voor -ist we denken te zijn. Iets later zijn we zo ongeveer de -ist die gedefinieerd is. Een veelal onbewuste kadering met toch wel ernstige gevolgen. Niet voor de -ist, deze begrijpt zeer goed waarom hij of zij een -ist is, het was tenslotte zijn of haar (*vrije*) keuze en hij of zij heeft bepaald dat dit het best bij hem of haar past, andere -isten zijn dan per definitie minder goed.

Het boxje is geschapen, nu hoeft het alleen nog versterkt en verdedigd te worden, er zijn namelijk kapers op de kust. Teneinde blij te zijn en te blijven met de keuze voor wat voor -isme ook worden niet passende delen van het oorspronkelijke gedachtenspectrum geofferd aan de box.

Out of the box denken wordt zowaar een zeldzaamheid, het bestaan van andere -isten wordt van oncomfortabel tot onacceptabel en als bedreigend ervaren, de blik richt zich steeds meer naar binnen, naar de veilige box. De steun van gelijke -isten helpt om trouw te blijven aan het -isme.

Welk realisme verlost ons van dit idealisme der -ismes, en wat voor -ist ben je wanneer kadering ontbreekt of als overbodig wordt gezien, wanneer je het hele spectrum van je gedachten laat zijn voor wat het is?