We zijn helemaal de weg kwijt en hebben werkelijk geen enkel idee waar we volledig de mist in gaan. Als slachtoffers van een maatschappij die volledig geënt is op geld, ego en macht verliezen we nog wel eens iets uit het oog, namelijk de maatschappij of het systeem waarin we leven en onszelf in deze.

Een kleine vraag om wat begrip.

Voor zover we de geschiedenis kennen zijn we als soort bang geweest voor de dood of een slecht leven in het hiernamaals, dit is in de huidige maatschappij voor veel mensen vervangen door een angst om ‘niets’ meer te hebben. We rennen rond, willen geld om de eigen angst te beteugelen en gaan daarbij in meer of mindere mate over lijken. Lijken die we niet direct zien maar waar we soms wel mee geconfronteerd worden, de dak- en thuislozen, de bijstandsmoeders, de zwervers, vluchtelingen, kinderarbeid in de derde-wereldlanden.

Het besef dat we verantwoordelijk zijn voor al deze lijken kunnen we natuurlijk niet aan en net als in vroeger tijden zoeken we naar iets dat dit schuldgevoel kan afkopen. Gingen we in vroeger tijden naar de kerk om te biechten en een extra duit in het zakje te doen, tegenwoordig betalen we een boete wanneer we niet goed geparkeerd hebben of maken we geld over op giro 555 om vluchtelingen te helpen.

Het idee dat we door wat geld over te maken een bijdrage leveren aan een betere maatschappij is de allergrootste illusie ooit door onze soort bedacht. Door geld te geven schuiven we simpelweg de verantwoordelijkheid voor het helpen van medemensen af aan de ontvangers van die gelden. Van die organisaties verwachten we dan dat zij de noodzakelijke hulp en medemenselijkheid bieden aan slachtoffers van een ramp of ons systeem. Het outsourcen van medemenselijkheid.

Of het nu belastingen zijn of donaties, veel van wat er opgehaald wordt, komt zeker niet terecht bij de werkelijk hulpbehoevenden.

Ernstig? Welnee, we jammeren wel een beetje over het feit dat die organisaties het niet goed doen maar ondertussen zijn we wel van ons schuldgevoel af, het geven of betalen als daad staat voorop.

Daar waar we onszelf dus best goed voelen dat we onze morele plicht hebben vervuld onder de pretext dat we daarmee onze maatschappij of hulpbehoevenden helpen, hebben we eigenlijk enkel ons eigen schuldgevoel afgekocht. Egoïsme verhuld als altruïsme, een zeer ironische illusie.

Daar waar we werkelijk goed zouden kunnen doen door bijvoorbeeld iemand die het moeilijk heeft eens te vragen hoe je hem of haar zou kunnen helpen en dat dan ook daadwerkelijk te doen, kijken we liever weg wanneer iemand het moeilijk heeft en troosten we ons met de gedachte dat we binnenkort wel wat geld overmaken aan één of andere instelling, belastingdienst of anderszins.

Onze maatschappij is volledig gericht op het afkopen van dat schuldgevoel, je geld kun je op vele duizenden manieren wel kwijt, het nuttig effect ervan echter is zwaar beneden de maat en komt maar zeldzaam aan op de plek waar het voor bedoeld is.

Het lijkt erop dat dit systeem, onze maatschappij, de vervanger is van de vroegere kerk, kom maar binnen, biecht en betaal voor je zonden en je krijgt er je leven zonder schuldgevoel voor terug.

Maar….. zouden we wel een schuldgevoel hoeven te hebben wanneer we gewoon direct mensen zouden helpen om ons heen? Zouden we dan wel een instituut nodig hebben om onze zonden te vergeven of zou het dan eindelijk mogelijk zijn om zelf een moreel leven te leiden waarin zelf verantwoordelijkheid aanvaard wordt voor het eigen gedrag? Zelf verantwoordelijkheid nemen om slachtoffers te helpen?

Waarschijnlijk is dit veel te ver voor de meesten om ons heen, stel je toch voor dat je een ander zou moeten vertrouwen om voor je te zorgen mocht dat nodig zijn. Veelal durven we er niet op te vertrouwen dat we geholpen worden, niet omdat het niet zou gebeuren maar simpelweg door het feit dat we onszelf niet in staat achten om belangeloos iets voor een ander te doen, belangeloos voor jou maar onbetaalbaar voor een ander. Zoals de waard is vertrouwt ie z’n gasten.

Het is dus waarschijnlijk niet zo dat de ander ons niet zou helpen, wij zijn het die onze eigen angst en egoïsme op de maatschappij om ons heen projecteren. Als maar genoeg mensen dat doen dan wordt de maatschappij ook precies zoals die in onze ergste nachtmerries zou zijn. Wordt dit dan ook nog een beetje gevoed door het politieke systeem van de staat en de bijbehorende controlerende factoren als media, dogma en reclames van een goed leven, dan is er weinig hoop dat dit tot een leuke maatschappij van onderlinge hulp leidt. Sterker nog, deze destructieve vorm van leven wordt er juist door gepropageerd en in stand gehouden.

Mahatma Ghandi: Je moet zelf de verandering zijn die je wilt zien in de wereld.

Het eeuwenoude idee dat je om je heen ziet wat je in jezelf bent lijkt dan ook veel waarheid en wijsheid te bevatten