We zijn het of willen het zijn, geen mooier streven dan het toonbeeld van tolerantie te kunnen zijn. Althans, da’s zo ongeveer de geldende norm in ons kikkerlandje. Kwaken over tolerantie kunnen we als de beste maar kunnen we ook tolerant zijn?
Eerst waren het de duitsers en na wat jaartjes oorlogswonden likken zijn we ze toch maar als buren gaan zien die we ‘s zomers op het strand in onze omgeving tolereren. We zetten ze nog steeds af zodra we kunnen en verrekenen hiermee het stigma van de door de duitsers gegraven kuilen op het strand. Wat later kwamen italianen en spanjaarden onze tolerantiegrens verkennen en uiteindelijk vonden ook zij een plaats in onze veelgeprezen en tolerante multiculturele samenleving. Paëlla gaat hier niet zo goed maar de pizza’s, macaroni en spaghetti zijn naast het italiaanse ijs en de vele koffiespecialiteiten toch een omvangrijk deel van onze cultuur geworden. Heerlijke tolerantie om van te watertanden.
Met onze turkse en marrokaanse medeburgers ging het allemaal wat stroever, de picobello macho-zonnebril pastte ons nog wel maar een hoofddoekje was toch bij ons al sinds de jaren 60 uit de tijd. Het eten vindt z’n weg, een beetje couscous, kebab of een broodje shoarma gaat er altijd wel in maar die mensen, moeten die nou ook al getolereerd worden? Hele discussies worden er aan gewijd, zelfs politieke partijen worden opgericht om een discussie op gang te brengen en te houden over de grenzen die aan tolerantie gesteld dienen te worden.
Hoe tolerant moet je zijn, wanneer mag je zeggen dat het vol of genoeg is, is een geloof te tolereren als je zelf wat anders gelooft? Punten genoeg om over te bakkeleien, de spelers op het veld nemen hun stellingen in en barricaderen deze, steeds verder worden ze versterkt en uiteindelijk staat tolerantie tegenover een grens aan tolerantie. Wat wensen we te tolereren en waar trekken we de grens.
Ironisch genoeg is het de partij die placht te vechten voor de vrijheid die de grens trekt, vrijheid door grenzen aan tolerantie. Een andere zijde wil onze tolerantie nog wat verder opschroeven en een derde partij, de partij die de vrijheid van geloven voor het eigen geloof graag wil behouden maar wat anderen wil beperken, zit in een hele grote spagaat. Alles natuurlijk gespind op een über-moraal die voor een ieder zou moeten gelden, politiek dus.
Zouden we eigenlijk wel tolerant willen zijn? Is tolereren niet het met tegenzin toestaan van iets dat je eigenlijk liever niet zou zien? Als dat het geval is dan is tolerantie niets meer of minder dan een regelrechte afwijzing. In plaats van datgene dat op het pad komt te omarmen als verrijking wordt het als ongewenst gezien maar slaan we ons op de borst omdat we het tolereren.
Werkelijk hypocriet dat tolerant zijn, we vinden het niks maar in plaats van daadwerkelijk te zeggen wat we vinden tolereren we het. Onze innerlijke moraal en een beetje gezond verstand kan slecht overweg met het feit dat mensen ondanks verschillen toch mensen zijn. Het gedrag, het geloof of de afkomst maakt een verschil en dat wordt gezien als tolereerbaar, de mens zelf enkel als waardeerbaar.
Een hoop politiek en mediagebral over tolerantie als zijnde een deugd waarover we in meer of mindere mate zouden moeten beschikken om een goed burger te zijn. Tolereren of waarderen, misschien is een waarderende samenleving te preferen boven een tolerante samenleving en verdwijnt de mate van tolerantie als discussiepunt als sneeuw voor de zon. Ach, dromen.