Wie is er nu niet al bij zijn of haar geboorte hartelijk ontvangen, zelfs de pijn van de bevalling en de stress eromheen maakte al snel plaats voor een allesovertreffende blijdschap over de komst van een nieuw leven. Een nieuw leven dat, net bevrijd uit de baarmoeder, linea recta een gouden kooi in gaat om daar in de meeste gevallen nooit weer uit te komen. Een warm welkom in een nieuwe gevangenis met nogal bedekte tralies.
Als jonge vrucht mag je al snel gaan ontdekken wat je lichaamsfuncties zijn en hoe deze te gebruiken om het leven enigszins te veraangenamen, ontzettend handig die ledematen en met een beetje oefening zijn het echte precisieinstrumenten. Zo ook het brein dat al lerende oorzaak initieert en gevolg reflecteert en op die wijze leert hoe gevolgen te bereiken zijn door het initiëren van een oorzaak. Een gevuld bord door het uitstoten van wat jammerige klanken of een liefdevolle knuffel door uitgestoken armpjes, het kan allemaal en de eerste associaties zijn gelegd. U dacht dat intelligentie met de jaren kwam, kijk eens naar een kind en zie hoe snel het mogelijk is om van hulpeloos tot tiran uit te groeien.
Waren de eerste associaties nog gericht op de invulling van de primaire behoeften als voedsel en aandacht, even later begint er een wereld te onstaan die gevuld wordt met begrippen als appel, boom, huis en goed en fout. Het één levert straf op, het ander een beloning, het één is goed, het ander fout. Aan de hand van goed/fout ervaringen door straf en beloning wordt de eerste basis gelegd voor het overnemen van de normen en waarden van ouders en omgeving. Bij conformiteit aan de regels van pa en ma volgt beloning en anders zal een vorm van straf je deel zijn, iets dat in de maatschappij als geheel niet eens zo vreemd overkomt zoals je later nog mag ervaren op school, in je baan, in de kerk, bij een vereniging enzovoorts.
Kort gezegd, conformiteit levert veelal een beloning op en aangezien het veelal als prettiger wordt ervaren om beloond te worden dan om gestraft te worden kunnen we constateren dat velen op zoek zijn naar beloning. Hiermee wordt een zoektocht gestart naar normen en waarden van een ander aan welke je dan kunt conformeren om een beloning te mogen ontvangen en je zult zelf anderen gaan belonen die zich conformeren of iets toevoegen aan jouw normen en waarden.
Tijdens de eerste jaren van het leven, tot ongeveer de puberteit, is er weinig ruimte om een geheel eigen set normen en waarden te ontwikkelen, conformiteit wordt afgedwongen zowel thuis als op school, het keurslijf wordt bepaald, maatschappelijk goed en kwaad erin gestampt en wee degene die er een andere mening op na durft te houden, hij of zij zal de nodige correcties moeten ondergaan om zich de basis normen en waarden eigen te maken. Dat hierbij psychologisch onverantwoorde technieken worden gebruikt die volledig voorbij gaan aan de eigenheid van het kind en het proberen te vormen tot een conformist mag blijken uit het aantal volslagen zombies dat onze aardkloot bevolkt, regels zijn regels en Befehl ist Befehl wordt door velen ervaren als een eigen gedachte, als een eigen norm waar het slechts het resultaat is van jarenlange beïnvloeding.
Zolang enig gedrag nog beloond wordt is het zelfs mogelijk dat mensen elkaar overhoop schieten. Het complimentje aan de soldaat die vele medemensen naar de eeuwige jachtvelden heeft geholpen omdat ze van de tegenpartij waren zal een extra motivatie zijn om met hernieuwde ijver nogmaals te gaan voor een beloning of compliment, hij is een geweldige soldaat maar is ie ook een geweldig mens? Zou hij zonder beloning of angst voor straf wanneer ie de trekker niet overhaalt ook mensen vermoorden? Zou hij weten dat degene die hij vermoordt ook slechts een mens is welke net als hij geleid wordt door jarenlange beïnvloeding van zijn moraal?
Om er voetstoots vanuit te gaan dat je vrij bent en dat je gedachten je eigen gedachten zijn is niets meer dan een grote illusie. Jarenlange beïnvloeding, ontwijking van straf en zucht naar beloning hebben al vanaf de geboorte patronen geëtst die als eigen beschouwd worden maar in werkelijkheid slechts een makkelijke route door het land van conformisme volgen. Zonder ooit tot de ontdekking te komen dat veel van de normen en waarden die je je eigen noemt in eerste aanleg slechts omgang met de normen en waarden van anderen is, is het vrijwel onmogelijk om over je 'eigen' gedachten, ideeën of idealen te spreken. Al wordt er met de grootst mogelijke passie gepraat over datgene dat van binnen beleefd wordt, dat wat ervaren wordt als eigen, nog steeds ligt het gevaar op de loer dat je de norm-gedachte of gedachten van een ander aan het uitdragen bent.
Maakt dat je slechts tot een speelbal van de interactie, een onschuldig heen en weer geworpen mens die zijn weg heeft gevonden in omgang met zijn omgeving, of ligt hier een mogelijkheid om te ontdekken of er een werkelijke ik bestaat? Een vrije ik, los van alle voorgaande patronen en aannames.
We kijken door onze herinneringen naar iets, we zien niet wat het werkelijk is maar we koppelen het aan onze herinneringen. Dit betekent dat we het nooit kunnen zien voor wat het werkelijk is maar er een sausje (eigen) historie overheen gooien. Onze herinneringen en definities worden degene die kijkt en dat maakt de observatie bevooroordeeld. Om daadwerkelijk te zien wat 'is' moet het beschouwd worden zonder het te identificeren met iets dat we al kennen omdat dan het proces van koppelen aan voorgaande definities en herinneringen begint. Hierdoor wordt het niet waargenomen zoals het nu is maar zoals het in het verleden, lees herinnering, was.
Kijk naar buiten en zie een bloem maar noem het eens geen bloem, blijf kijken en ontdek intussen wat er allemaal aan gedachten en gevoelens voorbij komt, laat het gaan zonder het in definities of woorden vast te leggen en het wordt mogelijk om voorbij de definitie bloem te zien. Zonder te weten dat het een bloem is valt er veel te ontdekken, veel meer dan het simpele woordje bloem dat beperkend en incompleet is. Voorbij de definitie bloem ligt een wereld die gesloten blijft wanneer de observatie ophoudt door het object als bloem te benoemen.
Is een bloem iets dat in een vaas op tafel staat of is het een verzamelnaam voor duizenden verschillende kleuren, geuren, bloeiwijzen, bladvormen, nerfdiktes, bloei- en groeitijden en, is een pas geplant zaadje gelijk aan een net opkomend of bijna stervend iets dat we bloem noemen? Door het bloem te noemen weten we eigenlijk nog niets maar in een wereld die uit definities bestaat is dat schijnbaar genoeg.
Observatie, vrij denken en intuïtieve associatie, los van beklemmende historie, dogma en definitie biedt zicht op mogelijkheden die je zelf hebt, de mogelijkheid om een eigen invulling te geven aan wat je ziet en ervaart. En als jij dat kunt dan kan een ander dat ook en dit maakt iedere invulling waardevol en uniek, het biedt dan ook geen plaats aan opgelegde definities en waarde oordelen maar slechts aan datgene dat is en haar beschouwing.
Buiten het gouden kooitje van definities, normen, waarden en de angst voor straf of zucht naar beloning is er een wereld te ontdekken waarin een bloem meer is dan een woord, conformiteit staat voor zelfontkenning en mensen uniek zijn door hun eigen associaties en patronen. Misschien iets voor papegaaiende zogenaamd norm(ale) mensen die confomiteit nastreven om zich eens bewust te worden van de vrijheid die ze zichzelf en vaak ook anderen ontnemen.